สร้างโรงงานต้องใช้เวลาเท่าไหร่? เจาะลึกขั้นตอนก่อสร้างตั้งแต่ศูนย์

การสร้างโรงงานตั้งแต่ศูนย์ นั้นเป็นหนึ่งในโครงการลงทุนขนาดใหญ่ที่ต้องใช้ทั้งเงินทุน เวลา และ ความเชี่ยวชาญสูง โดยเฉพาะในประเทศไทยที่เศรษฐกิจกำลังฟื้นตัวอย่างแข็งกร้าวจากนโยบายส่งเสริมการลงทุนของ BOI (คณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน) และ EEC (ระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก) ทำให้มีโครงการโรงงานใหม่ๆได้ผุดขึ้นจำนวนมาก ทั้งโรงงานอุตสาหกรรมอาหาร อิเล็กทรอนิกส์ ยานยนต์ และ พลังงานทดแทน แต่คำถามที่เจ้าของธุรกิจ หรือ นักลงทุนถามบ่อยที่สุดคือ "สร้างโรงงานต้องใช้เวลาเท่าไหร่?" ดังนั้นบทความนี้จะเจาะลึกขั้นตอนการก่อสร้างโรงงานตั้งแต่ศูนย์แบบละเอียด โดยแบ่งเป็น 8 ขั้นตอนหลัก พร้อมระยะเวลาเฉลี่ย เพื่อให้เจ้าของธุรกิจ นักลงทุน หรือ วิศวกรนำไปวางแผนได้จริง  โดยหากคุณกำลังวางแผนสร้างโรงงาน บทความนี้คือคู่มือที่คุณขาดไม่ได้

ปัจจัยที่ส่งผลต่อระยะเวลาในการสร้างโรงงาน

ก่อนที่เราจะเจาะลึกขั้นตอนการสร้างโรงงาน เราต้องเข้าใจว่าทำไมบางโครงการเสร็จใน 1 ปี แต่บางโครงการกินเวลา 5 ปี ปัจจัยหลักๆมีด้วยกัน 5 ประการ ได้แก่ 

1. ขนาด และ ความซับซ้อนของโครงการ: โรงงานขนาดเล็กอย่างโรงงานผลิตอาหารเสริมขนาด 5,000 ตร.ม. อาจใช้เวลา 12-18 เดือน ขณะที่โรงงานขนาดใหญ่ เช่น โรงงานแบตเตอรี่ EV ใน EEC ขนาด 50,000 ตร.ม. ต้องใช้เวลา 36-48 เดือน เพราะต้องมีระบบอัตโนมัติ และ ห้อง clean room ต่างๆที่ซับซ้อน
   
   
2. ประเภทโรงงานตาม พ.ร.บ.โรงงาน พ.ศ. 2535: โรงงานประเภท 1 (เล็ก ไม่มีมลพิษ) สามารถขอใบ ร.ง.4 ได้ง่าย ใช้เวลา 1-2 เดือน ส่วนประเภท 2 (กลาง) ต้องแจ้งประกอบกิจการ 3-6 เดือน และ ประเภท 3 (ใหญ่ มีมลพิษ) ต้องทำ EIA (รายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อม) ใช้เวลา 12-24 เดือน ตามข้อมูลกรอ. ปี 2025
   
   
3. สถานที่ตั้ง และ โครงสร้างพื้นฐาน: ใน EEC หรือ นิคมอุตสาหกรรมที่มี one-stop service ต้องใช้เวลาขอใบอนุญาตได้เร็วกว่า 50% เพราะมีระบบออนไลน์ e-Submission แต่ในพื้นที่ห่างไกลต้องรอโครงสร้างพื้นฐาน เช่น ถนน หรือ ไฟฟ้า ซึ่งต้องเสียเวลาเพิ่มอีก 6-12 เดือน
   
   
4. งบประมาณ และ การเงิน: หากสร้างโรงงานแล้วมีงบสูงจะสามารถจ้างผู้รับเหมารายใหญ่ที่มีทีมงานมาก ทำให้งานเร็วขึ้น 20-30% แต่หากงบจำกัด และ ต้องใช้วัสดุราคาถูก อาจล่าช้าเพราะปัญหาคุณภาพต่างๆได้
   
   
5. ปัญหาภายนอก: ในปี 2025 ปัญหาใหญ่ๆ คือ supply chain disruption จากสงครามการค้า และราคาวัสดุก่อสร้างที่เพิ่มขึ้น 15% ทำให้หลายๆโครงการล่าช้า ตามรายงานของ ส.อ.ท. นอกจากนี้ ฤดูฝนและ แรงงานยังขาดแคลนทำให้ล่าช้าเฉลี่ย 3-6 เดือน

จากข้อมูลกรมโรงงาน ปี 2025 โครงการสร้างโรงงานเฉลี่ยต้องใช้เวลา 18-36 เดือน โดยกว่า 30% จะล่าช้ากว่าแผนจากปัญหาใบอนุญาต ซึ่งการวางแผนที่ดีจึงจะช่วยลดเวลาได้ถึง 20-40%

8 ขั้นตอนในการสร้างโรงงานที่เจ้าของโรงงานสามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้จริง

1. การวางแผน และ ศึกษาความเป็นไปได้ (Feasibility Study (3-6 เดือน)
   ขั้นตอนแรก คือ การศึกษาความเป็นไปได้ (Feasibility Study) ซึ่งเป็นหัวใจหลักของโครงการสร้างโรงงาน เพราะหากผิดพลาดจะเสียเวลา และ เงินมหาศาล ขั้นตอนนี้จะต้องใช้เวลา 3-6 เดือน ขึ้นอยู่กับขนาด
   
   โดยรายละเอียดขั้นตอนการสร้างโรงงาน 
   • วิเคราะห์ตลาด และ ความต้องการ: ศึกษาความต้องการสินค้า คู่แข่ง และ ทำเลที่ตั้ง เช่น ใน EEC สำหรับโรงงาน EV
   • ศึกษาด้านเทคนิค: จ้างวิศวกรประเมินพื้นที่ ดิน น้ำ ไฟ และ ระบบบำบัดของเสีย ค่าใช้จ่าย 1-5 ล้านบาท
   • ศึกษาด้านการเงิน: คำนวณงบก่อสร้าง ROI และ แหล่งเงินทุน เช่น ขอ BOI เพื่อได้รับสิทธิประโยชน์ภาษี
   • ศึกษาด้านกฎหมาย: ตรวจสอบประเภทโรงงาน และ การขอใบอนุญาตเบื้องต้น

   ขั้นตอนนี้สำคัญมากเพราะหากผิดพลาดอาจเสียเวลาเพิ่ม 6-12 เดือนในการแก้ไขได้ 

2. การออกแบบและจัดทำแบบก่อสร้าง (4-8 เดือน)
   หลังศึกษาความเป็นไปได้ ขั้นตอนต่อไป คือ การออกแบบ โดยการจ้างสถาปนิก และ วิศวกรการสร้างโรงงาน ค่าใช้จ่าย 5-10% ของงบโครงการ
   รายละเอียดขั้นตอนดังต่อไปนี้
   • ออกแบบสถาปัตยกรรม: วางผังโรงงาน พื้นที่ผลิต คลังสินค้า สำนักงาน และ ระบบระบายอากาศ
   • ออกแบบโครงสร้าง: คำนวณเสา คาน พื้น เพื่อรับน้ำหนักเครื่องจักร
   • ออกแบบระบบสาธารณูปโภค: ไฟฟ้า น้ำ ประปา บำบัดของเสีย และ ป้องกันอัคคีภัย
   • ใช้ BIM (Building Information Modeling): โดย BIM เป็นมาตรฐานที่จะช่วยลดข้อผิดพลาดในการสร้างโรงงานถึง 30% และ ลดเวลาได้ถึง 20%

   ขั้นตอนนี้ใช้จะเวลา 4-8 เดือน หากซับซ้อนอาจนานถึง 12 เดือน ก็เป็นได้

3. การขอใบอนุญาตก่อสร้างและ EIA (6-24 เดือน)
   ขั้นตอนนี้เป็น "ด่านยาก" ที่สุด โดยเฉพาะโรงงานประเภท 3 ที่ต้องทำรายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA) ตาม พ.ร.บ.ส่งเสริม และ รักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2535
   โดยรายละเอียดขั้นตอน ดังนี้
   • โรงงานประเภท 1-2: แจ้งประกอบกิจการ (ร.ง.2) ใช้เวลา 1-3 เดือน
   • โรงงานประเภท 3: ทำ EIA ใช้เวลา 12-24 เดือน ต้องผ่าน EHIA สำหรับโครงการใหญ่ๆ
   • ใบอนุญาตก่อสร้าง (อ.1): จากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ใช้เวลา 1-3 เดือน

   ในปี 2025 รัฐบาลมี one-stop service ใน EEC ทำให้ขั้นตอนนี้เร็วขึ้น 30% สำหรับโครงการ BOI

4. การเตรียมพื้นที่และงานฐานราก (2-4 เดือน)
   หลังได้ใบอนุญาต ขั้นตอนถัดไปคือการเตรียมพื้นที่สร้างโรงงาน โดยการเคลียร์พื้นที่ ถมดิน และ ทำฐานราก
   
   รายละเอียดขั้นตอนดังต่อไปนี้
   • สำรวจดิน และ ถมดิน: ทดสอบดินเพื่อคำนวณฐานราก ใช้เวลา 1 เดือน
   • งานฐานราก: เสาเข็ม เทพื้นคอนกรีต ใช้เวลา 1-3 เดือน

   ขั้นตอนนี้จะใช้เวลา 2-4 เดือน ขึ้นกับสภาพดิน

5. การก่อสร้างโครงสร้างหลัก (4-12 เดือน)
   ขั้นตอนหลักของการสร้างโรงงาน คือ การก่อสร้างตัวอาคาร โครงหลังคา และ ผนัง ซึ่งจะมีรายละเอียดขั้นตอนดังต่อไปนี้ 
   • โครงสร้างเหล็ก หรือ คอนกรีต: โรงงานใหญ่ๆต้องใช้โครงสร้างเหล็กสำเร็จรูป (PEB) เพื่อความเร็วในการสร้างโรงงานขึ้น 50%
   • งานผนังและหลังคา: ใช้เมทัลชีทหรือ sandwich panel
   • งานพื้น: พื้น epoxy สำหรับโรงงานอาหาร

   ขั้นตอนนี้ใช้เวลา 4-12 เดือน 

6. การติดตั้งระบบสาธารณูปโภค และ เครื่องจักร (3-6 เดือน)
   ขั้นตอนนี้เป็นการติดตั้งระบบไฟฟ้า น้ำ ประปา บำบัดของเสีย และ เครื่องจักร รายละเอียดขั้นตอน เช่น
   • ระบบไฟฟ้า และ ประปา: การติดตั้งหม้อแปลง และ ปั๊มน้ำ
   • ระบบบำบัดของเสีย: สำหรับโรงงานที่มีมลพิษ
   • ติดตั้งเครื่องจักร: นำเข้าเครื่องจากต่างประเทศ ใช้เวลา 2-4 เดือน
    

   ขั้นตอนทั้งหมดนนี้จะใช้เวลา 3-6 เดือน

7. การทดสอบ และ ตรวจสอบคุณภาพ (1-3 เดือน)
   ขั้นตอนสุดท้ายก่อนเปิดดำเนินการ คือ การทดสอบระบบทั้งหมด ซึ่งจะแบ่งได้ ดังต่อไปนี้
   • การทดสอบโครงสร้าง: ตรวจสอบโดยวิศวกรผู้เชี่ยวชาญ
   • ทดสอบเครื่องจักร: Run test ระบบเพื่อทดสอบ
   • ตรวจสอบโดยกรอ.: เพื่อขอใบ ร.ง.4

   ขั้นตอนนี้จะใช้เวลา 1-3 เดือน 

8. การขอใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน (ร.ง.4) (1-3 เดือน)
   หลังก่อสร้างโรงงานเสร็จ ต้องขอใบ ร.ง.4 จากกรอ. เพื่อเปิดดำเนินการได้ รายละเอียดขั้นตอน ดังต่อไปนี้
   • ยื่นเอกสาร และ ตรวจสอบโดยเจ้าหน้าที่
   • สำหรับโรงงานประเภท 3 ต้องผ่าน EIA ก่อนเสมอ

จากที่กล่าวมาทั้งหมดจะเห็นได้ว่าการสร้างโรงงานใช้ระยะเวลาเท่าไหร่ คำตอบที่แม่นที่สุด คือ โดยทั่วไป 12–24 เดือน ขึ้นอยู่กับขนาดอาคาร ประเภทอุตสาหกรรม เครื่องจักร ระบบวิศวกรรม และ การขออนุญาตต่าง ๆ แต่ถ้าเป็นโรงงานขนาดเล็ก หรือ ใช้แบบอาคารสำเร็จรูป อาจเสร็จภายใน 6–9 เดือน

ขณะที่โรงงานใหญ่ หรือ เกี่ยวข้องกับเคมี/สิ่งแวดล้อม อาจใช้เวลาถึง 24–36 เดือน ซึ่งขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆด้วย ดังนั้นหากสนใจสร้างโรงงาน ที่มีทีมงานมืออาชีพดูแลทุกขั้นตอนเราขอแนะนำ บริษัท เจตริน เอ็นจิเนียริ่ง จำกัด ที่ทำให้ท่านมั่นใจในคุณภาพ รวมทั้งบริการก่อน และ หลังการขายที่ได้มาตรฐาน เรารับออกแบบ และ สร้างโรงงานที่ได้มาตรฐานโดยการใช้ โครงสร้าง เหล็กบลูสโคป ที่จะสอดคล้องลงตัวกับทุกความต้องการของคุณ ด้วยเทคนิคการก่อสร้าง และ วัสดุที่ทันสมัยที่สุดในราคาคนไทย  และ โดดเด่นด้วยคุณสมบัติหลายประการนั้นเอง

สนใจติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ผ่านช่องทางเหล่านี้เลย

Tel. : 092-546-5532
Tel. :  +66 75-329-039 (Office)
Line ID : @jet65
Email : jettarin@jettarinengineering.co.th

(Head Office)
146/25 M.7 T. Chamai, A. Thung Song, Nakhon Si Thammarat, 80110 THAILAND

(Chiang Mai Branch)
62 M.2 T. Pa Pong A. Doi Saket, Chiang Mai 50220 THAILAND

เจตริน เอ็นจิเนียริ่ง ผู้นำที่จอดรถสำเร็จรูป ก่อสร้างโรงงาน โกดังสำเร็จรูป โดยนวัตกรรมใหม่ที่ทันสมัย ระดับสากล